Wstęp 😍 Úvod

Trudno wyobrazić sobie świat bez barw.

Je ťažké predstaviť si svet bez farieb.

Do wyrażenia uspokojającej zieleni drzew, pstrokatych kolorów ulic czy płomienistej czerwieni włosów potrzebne jest jednak odpowiednie słownictwo.

Na opísanie upokojujúcej zelene stromov, pestrej farby ulíc alebo plamenitej červenej farby vlasov však potrebujete zodpovedajúcu slovnú zásobu.

Jak poprawnie napisać „biały”, „niebieski”, „żółty” czy inne kolory po słowacku? Nauczcie się z nami!

Ako správne napísať „bielu“, „modrú“, „žltú“ alebo iné farby v poľštine? Naučte sa to s nami!

Jakie konkretnie kolory są użyte w flagach Polski i Słowacji?

Aké konkrétne farby sú použité na vlajkách Poľska a Slovenska?

Możecie wykorzystać nasz wielki interaktywny słownik kolorów, jeśli jesteście grafikami czy projektantami.

Ak ste grafik alebo dizajnér, môžete využiť náš veľký interaktívny slovník farieb.

Znajdziecie w nim szybko 169 kolorów po polsku i po słowacku wraz z kodami, potrzebnymi do ich uzyskania.

Rýchlo v ňom nájdete 169+ farieb v poľštine a slovenčine spolu s kódmi potrebnými na ich použitie.

Szerokie słownictwo w zakresie kolorów pomoże wam w komunikacji z Polakami czy Słowakami oraz w projektowaniu.

Široká slovná zásoba v oblasti farieb vám pomôže pri komunikácii s Poliakmi alebo Slovákmi a pri rozličných projektoch.

Rozdziały o tym jak poszczególne kolory wpływają na ludzi oraz koło kolorów będą dla was przydatne, jeśli tworzycie grafikę, projektujecie strony czy sklepy internetowe.

Kapitoly o tom, ako jednotlivé farby ovplyvňujú ľudí ako aj kruh farieb, využijete, ak tvoríte grafiku, navrhujete webové stránky alebo internetové obchody.

Dobór odpowiednich barw pomoże wam w osiągnięciu sukcesu.

Výber správnych farieb vám pomôže k dosiahnutiu úspechu.

Jeśli za to kręcą was sprawy językowe, na pewno zaciekawią was kąciki etymologiczne, poświęcone wybranym barwom, jak i samym wyrazom kolor i farba.

Ak sa zaujímate hlbšie o jazyky, určite vás zaujme časť venovaná etymológii (pôvodu slov) vybraných farieb, ako aj pôvod slov kolor a farba.

Na przykład, wiecie jak powstała nazwa dla koloru pomarańczowego?

Napríklad, viete ako vznikol názov pre oranžovu?

Pochodzenie słów kolor i farba
🎨
Pôvod slov kolor a farba

W języku polskim używa się wyrazów kolor i barwa, podczas gdy w języku słowackim działa słowo farba.

V poľštine sa používajú výrazy kolor a barwa, zatiaľ čo v slovenčine sa používa slovo farba.

Kolor

Kolor pochodzi z łaciny, dalsza etymologia wygląda następująco – colos (starołaciński – kolor) < kel- (praindoeuropejski – chować, ukrywać).

Kolor pochádza z latinčiny, ďalej jeho etymológia vyzerá nasledovne: colos (farba po starolatinsky) <kel- (praindoeurópsky – schovať, ukrývať).

Niektoré źródła twierdzą, że dawni Polacy przedtem używali określenia maść, które z czasem stało się specyficzne i dzisiaj dotyczy tylko ubarwienia koni i bydła.

Niektoré zdroje tvrdia, že dávni Poliaci predtým používali výraz maść [mašť], ktorý sa časom stal špecifický a dnes sa týka iba sfarbenia koní a hovädzieho dobytka.

Barwa i farba

Farba

W przypadku polskiego określenia barwa i słowackiego farba pochodzenie słów jest bardzo podobne.

V prípade poľského slova barwa a slovenského farba je pôvod slov veľmi podobný.

Do języka polskiego wyraz przeszedł z czeskiego barva, a ten z kolei z średnio-wysoko-niemieckiego varwe.

Do poľštiny výraz prešiel z českého barva, ktorý sa zase do češtiny dostal zo strednohornonemeckého jazyka zo slova varwe [farve].

Co ciekawe, język polski dwukrotnie przejął to słowo, po raz pierwszy jako barwa (kolor), a po raz drugi jako farba (mieszanina barwników służąca do malowania).

Zaujímavé je, že poľský jazyk prevzal toto slovo dvakrát, prvýkrát ako barwa (farba) a druhýkrát ako farba (zmes farbív na maľovanie, farbenie, teda farbivo).

Wynika z tego, że wyrazy kolor i barwa są synonimami, podczas gdy wyraz farba ma specyficzne zastosowanie.

Z toho vyplýva, že výrazy kolor a barwa sú synonymá, naopak označenie farba má špecifické určenie.

Słowacy przejęli słowo Farbe, który obowiązuje w nowoczesnym niemieckim.

Slováci prebrali nemecký výraz Farbe, ktorý sa používa aj v modernej nemčine.

Oznacza kolor i mieszaninę do farbowania, malowania.

Označuje farbu i zmes na farbenie, maľovanie.

W języku słowackim używa się również używa wyrazu farbivo, gdy mówimy o środku do barwienia, ale także o barwniku krwi, czyli hemoglobinie.

V slovenčine sa používa aj výraz farbivo, keď hovoríme o prostriedku slúžiacom na farbenie ale aj pre krvné farbivo, teda hemoglobín.

Co do pochodzenia słowa farba, ma ono swoje korzenie w staro-wysoko niemieckim farawa, dalej w farwō < fargwō < farwaz (barwny, pstry).

Čo sa týka pôvodu slova farba, to má svoje korene v starohornonemeckom farawa, ďalej v farwō < fargwō < farwaz (farebný, pestrý).

Farwaz wywiodło się z praindoeuropejskiego perk- (cętkowany, pstrokaty, kolorowy), a to ze starszego per- (opryskać, pryskać, parskać).

Farwaz je odvodené z praindoeurópského perk- (bodkovaný, strakatý, farebný) a to zase zo staršieho per- (ostriekať, striekať, prskať)

Jak działają na nas ciepłe barwy?
❤️🧡💛
Ako na nás pôsobia teplé farby?

Czerwony, pomarańczowy oraz żółty i ich odcienie należą do barw ciepłych.

Červená, oranžová a žltá a ich odtiene patria medzi teplé farby.

Kojarzą nam się z gorącem, przytulnością, radością, energią.

Spájajú sa nám s teplom, útulnosťou, radosťou a energiou.

Patrzenie się na nie może spowodować w nas nagły zapał.

Pohľad na ne v nás môže vyvolať náhly zápal.

Kolory te przyciągają też uwagę i zachęcają do podjęcią działania, przez co używane są w znakach ostrzegawczych czy w reklamach.

Tieto farby tiež priťahujú pozornosť a povzbudzujú k vykonaniu činnosti, preto sa používajú vo výstražných značkách alebo v reklame.

Czerwień, najlepiej w połączeniu z żółcią, zwiększa nasze łaknienie.

Červená, najlepšie v kombinácii so žltou, zvyšuje našu chuť do jedla.

Przypomnijcie sobie tylko, jakich barw używają McDonald’s, KFC czy Burger King? No właśnie! 😀

Len si pripomeňme, aké farby používajú McDonald’s, KFC či Burger King? Presne tak! : D

Czerwony, pomarańczowy, żółty, różowy, brązowy, spójrzmy się na nie bliżej.

Červená, oranžová, žltá, ružová, hnedá, pozrime sa na ne bližšie.

Ciepłe kolory + pochodzenie słów
❤️🧡💛
Teplé farby + pôvod slov

Maki - czerwone kolory

Czerwony

Červená

Kolor czerwony działa pobudzająco, sprawia, że czujemy się energicznie i zapalenie.

Červená farba má stimulačný účinok, vďaka čomu sa cítime energickí a zapálení.

Kojarzony jest z miłością, gniewem czy zagrożeniem.

Spája sa s láskou, hnevom alebo hrozbou.

Oznacza więc bardzo skrajne i mocne uczucia.

Označuje teda veľmi hraničné a silné pocity.

Jak też już wspomnieliśmy, barwa ta przyciąga uwagę i zwiększa poczucie głodu.

Ako sme už spomenuli, táto farba priťahuje pozornosť a zvyšuje pocit hladu.

Pochodzenie słowa czerwony

Pôvod slova červený

Słowo czerwony pochodzi od prasłowiańskich čьrvenъ (czerwony) < čьrviti (farbić na czerwono) < čьrvь (czerw).

Slovo červený pochádza z praslovanského čьrvenъ (červený) <čьrviti (farbiť na červeno) <čьrvь (červ).

Niektóre czerwie były bowiem wykorzystywane jako źródło czerwonego barwnika.

Niektoré červy boli totiž používané ako zdroj červeného farbiva.

Pomarańcze

Pomarańczowy

Oranžová

Kolor pomarańczowy sprawia, że czujemy się enerigcznie i uniesienie.

Oranžová farba spôsobuje, že sa cítime energickí a nadšení.

Zwiększa także nasze poczucie radości i żywotności.

Zvyšuje to aj náš pocit radosti a vitality.

Barwa pomarańczowa jest mocna i przyciąga uwagę, ale jest bardziej zrównoważona i przyjazna od czerwieni.

Oranžová farba je silná a priťahuje pozornosť, ale je vyváženejšia a priateľskejšia ako červená.

Warto użyć tego koloru, jeśli chcecie, aby odwiedzający waszej strony kupił wasz produkt lub zapisał się do waszego biuletynu.

Túto farbu je vhodné použiť, ak chcete, aby si návštevník vašej stránky váš produkt kúpil alebo sa prihlásil na odber vášho bulletinu.

Pochodzenie słowa pomarańczowy

Pôvod slova oranžový

W języku polskim miano koloru pomarańczowego, tak jak samych pomarańczy, pochodzi z łacińskiego pomorancium, które jest połączeniem słów pomum (jabłko) i arancia (pomarańczowy).

V poľštine pochádza pomenovanie oranžovej farby (pomarančovej), tak ako pomarančov samotných, z latinského pomorancium, ktoré je kombináciou slov pomum (jablko) a arancia (oranžová).

W języku słowackim oznaczenie koloru pomarańczowego również od pomarańczy, ale przeszło z innego języka, w którym miało formę podobną do orange.

V slovenčine pomenovanie oranžovej farby tiež pochádza od pomarančov, ale prišlo z iného jazyka, v ktorom malo formu podobnú slovu orange.

Przed przyjęciem obcego wyrażenia w językach słowiańskich kolor ten nazywano raczej opisowo.

Pred prijatím cudzieho výrazu sa v slovanských jazykoch táto farba nazývala skôr opisne.

Dlatego nasi przodkowie nazywali go różnie, na przykład złocisty, czerwono-żółty, ceglany, morelowy, kolor owocu róży (w języku słowackim) i tak dalej, często inspirowali się nazewnictwem w przyrodzie.

Naši predkovia ju preto nazývali rôzne ako napríklad zlatistá, červeno-žltá, tehlová, marhuľová, šípková a tak ďalej, často sa inšpirovali pomenovaním v prírode.

Słońce

Żółty

Žltá

Kolor żółty zwiększa naszą radość i odruchowość.

Žltá zvyšuje našu radosť a reflexy.

Kojarzony jest ze śmiechem, nadzieją, ciepłem, a także optymizmem i pogodnością.

Je spojená so smiechom, nádejou, teplom, optimizmom a veselosťou.

Jest to jednak kolor ostry i może spowodować rozdrażnienie.

Je to však ostrá farba a môže spôsobiť podráždenie.

W rozsądnych ilościach powoduje w większości zwrot uwagi w sposób energiczny i przyjemny.

V primeraných množstvách priťahuje pozornosť väčšinou energicky a príjemne.

Pochodzenie słowa żółty

Pôvod slova žltý

Oznaczenie koloru żółtego pochodzi z prasłowiańskiego žьltъ (żółty), a to z kolei z praindoeuropejskiego ǵʰelh₃- (żółty, blask, lśnić).

Pomenovanie žltej farby pochádza z praslovanského žьltъ (žltý), a to zase z praindoeurópskeho ǵʰelh₃- (žltý, lesk, trblietať sa).

Różowy

Ružová

Róż sprawia, że czujemy się swawolnie i romantycznie.

Vďaka ružovej sa cítime hravo a romanticky.

Kolor ten przedstawia kobiecość, romantyczność, wrażliwość czułość.

Táto farba predstavuje ženskosť, romantiku, citlivosť a nehu.

Kojarzy się z słodkością i urokliwością.

Je spojená so sladkosťou a pôvabom.

Pochodzenie słowa różowy

Pôvod slova ružový

W obydwóch językach wyraz pochodzi od rzeczownika róża.

V obidvoch jazykoch slovo pochádza z podstatného mena ruža.

Ten swe korzenie ma w łacińskim słowie rosa, a to z kolei w starogreckim ῥόδον [rhódon].

Korene má v latinskom slove rosa, a to zase v starogréčtine ῥόδον [rhódon].

Grecki wyraz wywiódł się ze starszego rzeczownika wródon i tu kończą się pewne informacje.

Grécke slovo je odvodené od staršieho podstatného mena wródon a tu sa jasné informácie končia.

Prawdopodobnie Grecy zapożyczyli to słowo z jakiegoś wschodniego języka.

Pravdepodobne si toto slovo Gréci požičali z nejakého východného jazyka.

Możliwe, że pierwotnym wyrazem, od którego wszystko się zaczęło, był praindoeuropejski HweRdʰ- (rosnąć).

Je možné, že pôvodné slovo, ktoré to všetko začalo, bolo protoindoeurópske HweRdʰ- (rásť).

Brązowy

Hnedá

Kolor brązowy bardzo równoważy emocje i uczucia.

Hnedá farba veľmi vyvažuje emócie a pocity.

Sprawia, że stąpamy twardo po ziemi, nie bujamy w obłokach.

Spôsobuje, že sa držíme pevne pri zemi, nelietame v oblakoch.

Kojarzy się z równowagą, wsparciem, ciepłem i przyjacielskością.

Je spojená s rovnováhou, podporou, teplom a prívetivosťou.

Dobrze działa jako wyznacznik spolegliwości i profesjonalizmu.

Funguje dobre ako kľúčový faktor spoľahlivosti a profesionality.

Pochodzenie słowa brązowy

Pôvod slova hnedý

W języku polskim źródłosłowiem dla tego koloru był wyraz brąz.

V poľštine bol výraz brąz koreňovým slovom pre túto farbu.

Rzeczownik ten pochodzi od francuskiego bronze, który jest pożyczką z włoskiego bronzo.

Toto podstatné meno pochádza z francúzskeho bronze, čo je výpožička z talianskeho bronzu.

W języku słowackim określenie pochodzi z prasłowiańskiego przymiotnika gnědъ.

V slovenskom jazyku pochádza termín z praslovanského prídavného mena gnědъ.

Ciekawostką jest, że język polski również odziedziczył to słowo w formie gniady.

Zaujímavosťou je, že poľský jazyk zdedil toto slovo aj v podobe gniady.

Jednak oznacza ono brązowe umaszczenie konia oraz jasnobrunatny, kasztanowaty, a nie pierwotną brązową barwę.

Označuje však hnedé sfarbenie koňa ako aj svetlohnedú, gaštanovú farbu, ale nie prvotnú hnedú farbu.

Jak działają na nas zimne barwy?
💚💙💜
Ako na nás pôsobia studené farby?

Do barw zimnych zalicza się kolor zielony, niebieski oraz fioletowy i ich odcienie.

Studené farby zahŕňajú zelenú, modrú i fialovú farbu a ich odtiene.

Mogą przynosić spokój i ukojenie, a także wyrażać smutek.

Môžu priniesť pokoj a úľavu a tiež vyjadrovať smútok.

Fiolet wykorzystywany jest często jako symbol twórczości, jako połączenie koloru niebieskiego (spokoju) i czerwonego (zapału).

Fialová sa často používa ako symbol tvorivosti (kreativity), ako kombinácia modrej (pokoja) a červenej (zápalu).

Z kolei kolor zielony przynosi odpoczynek.

Zelená zase prináša odpočinok.

Naukowcy zalecają, żeby odprężać oczy poprzez patrzenie się na zieleń.

Vedci odporúčajú relaxovať oči pohľadom na zeleň.

Sami używamy tego sposobu, pomaga po długich godzinach pracy przy komputerze naszym oczom. 🙂

Túto metódu používame aj my dvaja, pomáha našim očiam po dlhých hodinách práce pri počítači (napríklad po písaní našich článkov).

Albo obserwujemy zieleń z naszego balkonu (mamy widok na niewielki park z różnego rodzaju ozdobnymi drzewami i krzewami), albo udajemy się do pobliskiego lasu.

Buď pozorujeme zeleň z nášho balkóna (máme výhľad na malý park s rôznymi druhmi ozdobných stromov a krov) alebo zájdeme do neďalekého lesíka.

Zieleń mamy też za oknem na balkonie.

Zeleň máme aj za oknom na balkóne.

Julka hoduje wiele ziół i kwiatów, które Filip widzi przez okno nad jego biurkiem roboczym. 🙂

Julka pestuje množstvo byliniek a kvetov na ktoré má Filip výhľad cez okno nad jeho pracovným stolom. 🙂

Powiedzmy sobie teraz trochę więcej o kolorze zielonym, niebieskim i fioletowym.

Povedzme si teraz niečo viac o zelenej, modrej a fialovej farbe.

Zimne kolory + pochodzenie słów
💚💙💜
Studené farby + pôvod slov

Liście

Zielony

Zelená

Jak wspomnieliśmy, zieleń pomaga nam odpocząć i odświeżyć się.

Ako sme už spomínali, zeleň nám pomáha odpočinúť si a osviežiť sa.

Poza tym, polepsza nasz nastrój i sprawia, że czujemy się optymistycznie.

Okrem toho zlepšuje náladu a pôsobí na nás tak, že sa cítime optimisticky.

Kolor zielony oznacza zdrowie, marzenia i majętność.

Zelená znamená zdravie, sny a bohatstvo.

Dobrze jest używać zielonego, aby wyrazić bezpieczeństwo, możliwości czy opiekę.

Na vyjadrenie bezpečia, možností či starostlivosti je dobré používať zelenú farbu.

Pochodzenie słowa zielony

Pôvod slova zelený

W języku polskim i słowackim oznaczenie koloru zielonego swoje korzenie ma w języku prasłowiańskim, gdzie miało kształt zelenъ.

V poľštine a slovenčine má pomenovanie zelenej farby korene v praslovanskom jazyku, kde malo tvar zelenъ.

Niebo

Niebieski

Modrá

Kolor niebieski wzbudza w nas poczucie bezpieczeństwa i odprężenia.

Modrá farba nám dáva pocit bezpečia a uvoľnenia.

Łączy się także z duchowością i zaufaniem.

Spája sa tiež s duchovnosťou a dôverou.

Nie można się dziwić, że bardzo wiele firm używa niebieskiego w swoim wzornictwie.

Nie je prekvapujúce, že mnoho spoločností používa vo svojom dizajne.

Świetnymi przykładami są sieci społecznościowe, takie jak Facebook, Twitter czy LinkedIn.

Skvelými príkladmi sú sociálne siete ako Facebook, Twitter či LinkedIn.

Pochodzenie słowa niebieski

Pôvod slova modrý

W języku polskim oznaczenie koloru niebieskiego pochodzi od prasłowiańskiego słowa nebo o tym samym znaczeniu.

V poľštine pomenovanie modrej (nebeskej) farby pochádza z praslovanského slova nebo s rovnakým významom.

A to zostało odziedziczone z praindoeuropejskiego nébʰos, które oznaczało chmurę.

A to bolo zdedené z praindoeurópského nébʰos, čo znamená oblak.

W języku słowackim oznaczenie koloru niebieskiego również pochodzi z prasłowiańskiego.

V slovenčine pomenovanie modrej farby tiež pochádza z praslovančiny.

Jednak nie od słowa niebo, ale od słowa modrъ, które również oznaczało kolor niebieski.

Avšak nie od slova nebo, ale od slova modrъ, ktoré tiež označovalo modrú farbu.

Fiołki

Fioletowy

Fialová

Kolor fioletowy łączy się z twórczością, tajemniczością, majętnością i dostojnością.

Fialová sa spája s tvorivosťou, tajomnosťou, bohatstvom a dôstojnosťou.

Jasne odcienie fioletu wzbudzają poczucie romantyczności i tajemnicy.

Svetlé odtiene fialovej vyvolávajú pocit romantiky a tajomstva.

Często używany jest w branży kosmetycznej czy finansowej.

Často sa používa v kozmetickom alebo finančnom priemysle.

Pochodzenie słowa fioletowy

Pôvod slova fialový

Oznaczenie koloru fioletowego pochodzi ze słowa fiolet, przejętego z niemieckiego słowa violett.

Pomenovanie fialovej farby pochádza zo slova fiolet, prevzaté z nemeckého slova violett.

To przeszło do języka niemieckiego z francuskiego wyrazu violet.

To prešlo do nemčiny z francúzkeho výrazu violet.

Czarny, biały, szary
🖤🤍
Čierny, biely, šedý / sivý

Czarny

Čierna

Czerń ma niebywale wiele znaczeń w różnych zakątkach świata.

Čierna má mimoriadne veľa významov v rôznych častiach sveta.

W kulturach Europy i Ameryki kojarzona jest z tajemniczością, smutkiem i śmiercią.

V kultúrach Európy a Ameriky je spojená s tajemnosťou, smútkom a smrťou.

W Indiach i Chinach jest to jednak radosny kolor życia.

V Indii a Číne je to však radostná farba života.

Szeroki zakres znaczeń tego koloru wpływa także na wiele możliwości jego wykorzystania – bardzo dobrze współgra z innymi kolorami.

Široká škála významov tejto farby ovplyvňuje aj mnoho možností jej využitia – veľmi dobre spoluhrá s inými farbami.

Czerń wzbudza poczucie mocy, majętności, eleganckości i profesjonalizmu.

Čierna vyvoláva pocit sily, bohatstva, elegancie a profesionality.

Pochodzenie słowa czarny

Pôvod slova čierny

W języku polskim i słowackim słowo pochodzi od prasłowiańskiego przymiotnika čьrnъ, ten z kolei od čьrxnъ < kьršnъ.

V poľštine i slovenčine pomenovanie čiernej farby pochádza z praslovanského prídavného mena čьrnъ, ktoré zase vzniklo zo slov čьrxnъ <kьršnъ.

Dalej te słowa wywodzą się od prabałtosłowiańskiego słowa kiršnas, które odziedziczone zostało z praindoeuropejskiego słowa ksrnós.

Tieto slová sú odvodené z prabaltoslovanského slova kiršnas, ktoré bolo zdedené z praindoeurópskeho slova ksrnós.

Wszystkie te przymiotniki oznaczają kolor czarny.

Všetky tieto prídavné mená označujú čiernu farbu.

Biały

Biela

Kolor biały kojarzy się z czystością, świeżością i niewinnością.

Biela je spájaná s čistotou, sviežosťou a nevinnosťou.

Jest to najneutralniejsza barwa, która dobrze współgra a innymi kolorami, tak samo jak czarny.

Je to najneutrálnejšia farba, ktorá dobre spoluhrá s inými farbami, rovnako ako čierna.

Biel jest także bardzo estetyczna i przyjemna w odbiorze.

Biela je tiež veľmi estetická a príjemná.

Pochodzenie słowa biały

Pôvod slova biely

W języku polskim i słowackim źródłosłowiem jest prasłowiański przymiotnik bělъ, wywodzący się z praindoeuropejskiego słowa bʰēlHs (biała powierzchnia lub plama).

V poľštine i slovečine je koreňovým slovom praslovanské prídavné meno bělъ, odvodené z praindoeurópskeho slova bʰēlHs (biely povrch alebo škvrna)

Szary

Šedá; Sivá

Kolor szary kojarzy się z powagą, dojrzałością i profesjonalizmem.

Šedá alebo sivá farba sa spája s vážnosťou, zrelosťou a profesionalitou.

Może jednak także wzbudzać poczucie zbytniego konserwatyzmu lub braku emocji czy nudy.

Môže však tiež vzbudiť pocit nadmerného konzervativizmu alebo nedostatku emócií či nudy.

Szara barwa jest niewyraźna i dobrze równoważy jaskrawsze kolory.

Šedá farba je nevýrazná a vyvažuje živšie farby.

Pochodzenie słowa szary

Pôvod slov šedý, sivý

Etymologia słowa w języku polskim nie jest jasna, pochodzi na pewno od prasłowiańskiego śěrъ, jednak dalej ślad się urywa.

Etymológia šedej farby v poľskom jazyku nie je jasná, určite pochádza z praslovanského ěrъ, no dalej už stopy nepokračujú.

Istnieje kilka przypuszczeń, w tym pochodzenie od prasłowiańskiego xoirъ, a dalej od praindoeuropejskiego sḱoHy-rós (cienić), czy od pragermańskiego przymiotnika hairaz.

Existuje niekoľko dohadov, vrátane pôvodu z praslovanského xoirъ a ďalej z praindoeurópskeho sḱoHy-rós (tieniť) či z pragermanského prídavného mena hairaz.

Źródłosłowiem dla języka słowackiego dla słowa šedý jest słowo śědъ (ciemny, szary), które wywodzi się od starszego przymiotnika xoidъ.

Koreňom slovenského pomenovania šedej farby je slovo śědъ (tmavý, šedý), ktoré je odvodené od staršieho prídavného mena xoidъ.

Słowo to prawdopodobnie powstało przez połączenie prasłowiańskich śěrъ (szary) i blědъ (blady).

Toto slovo pravdepodobne vzniklo kombináciou praslovanského śěrъ (šedý) a blědъ (bledý).

Dla słowa sivý przodkiem było słowo sivъ (szary, siwy).

Pre slovo sivý bol predkom slovo sivъ (sivý, šedý).

To dalej wywodzi się z prabałtosłowiańskiego przymiotnika śī́ˀwas, a to z kolei z praindoeuropejskiego (s)ḱiHwós, oznaczającego szary.

To sa ďalej odvodzuje od prabaltoslovanského prídavného mena śī́ˀwas, a to zase od praindoeurópskeho (s)ḱiHwós, čo znamená sivý.

Kolory flag
🇵🇱 🇸🇰
Farby vlajok

Bardzo ważnymi symbolami naszych krajów są nasze flagi.

Naše vlajky sú veľmi dôležitými symbolmi našich krajín.

Polska flaga jest biało-czerwona, podczas gdy słowacka jest biało-niebiesko-czerwona i okraszona jest godłem – Macierzą Słowacką.

Poľská vlajka je bielo-červená, zatiaľ čo slovenská vlajka je bielo-modro-červená a je ozdobená znakom Matice slovenskej.

Chociaż na pierwszy rzut oka wygląda na to, że nasze flagi wykorzystują te same kolory, nie do końca tak jest.

Aj keď to tak na prvý pohľad vyzerá, že naše vlajky využívajú rovnaké farby, nie je to úplne tak.

Polska

Poľsko

Te kolory nie są takie same, a w przypadku Polski dokładne odcienie czerwieni i bieli są nawet ustalone przez prawo.

Tieto farby nie sú rovnaké a v prípade Poľska sú presné odtiene červenej a bielej dokonca stanovené v zákone.

Z tego powodu udostępniamy poniżej również kody szesnastkowe.

Z tohto dôvodu vám tiež predkladáme hexadecimálne kódy uvedené nižšie.

#E9E8E7

#D4213D

Slowacja

Slovensko

Kolory słowackiej trójbarwy wywodzą się z oryginalnych słowackich kolorów, którymi są czerwony i biały, oraz od słowiańskiej trójbarwy (połączenia białego, niebieskiego i czerwonego).

Farby slovenskej trikolóry sú odvodené od pôvodných slovenských farieb, ktorými sú červená a biela, a od slovanskej trikolóry (kombinácie bielej, modrej a červenej).

Jednak prawo nie określa, jakie odcienie kolorów są stosowane, więc różne wersje flagi (dla różnych potrzeb) mogą się od siebie na pierwszy rzut oka różnić.

Nie je však presne určené zákonom, aké odtiene farieb sú použité, preto sa rôzne vyhotovenia vlajky (pre rôzne potreby) môžu od seba už na prvý pohľad líšiť.

My użyliśmy flagi przedstawionej na Wikipedii i jej kolorów. Ta forma flagi podoba się nam chyba najbardziej.

My sme použili vlajku uvedenú vo wikipédii a jej farby. Táto forma vlajky sa nám páči asi najviac.

#ffffff

#0b4ea2

#ee1c25

Koło kolorów
🌍
Kruh farieb

Jeśli zajmujecie się grafiką czy projektowaniem, wielce pomocne może być dla was koło kolorów.

Ak sa venujete grafike alebo dizajnu, kruh farieb vám môže byť veľkou pomocou.

Jego zadaniem jest ukazanie barw, które powinny do siebie pasować.

Jeho úlohou je ukázať farby, ktoré sa k sebe hodia.

Wystarczy, że wybierzecie sposób dobierania i jakiś kolor, a strona zrobi za was resztę. Szczerze polecamy! 🙂

Stačí zvoliť metódu kombinácie farieb a nejakú farbu a web zvyšok urobí za vás. Úprimne odporúčame! 🙂

Słownik 169 kolorów
🎨
Slovník 169 farieb

Opisy kolorów są pomocne. Ten sam kolor można nazwać na różne sposoby.

Opisy farieb sú nápomocné. Tú istú farbu je možné pomenovať rôznymi spôsobmi.

Dlatego przy wyborze koloru bezpieczniej jest kierować się kodem szesnastkowym.

Preto pri výbere farby je istejšie orientovať sa podľa hexadecimálneho kódu.

akwamaryna akvamarínová #7FFFD4
alabastrowy alabastrová #FAFFFA
amarantowy amarantová #E52B50
ametystowy ametystová #9966CC
antracytowy antracitová #364135
atramentowy atramentová #003153
bahamski żółty bahamská žltá #F9E04B
bananowy banánová #FEFE33
beżowy béžová #C2B280
biały biela #FFFFFF
biskupi biskupská fialová #FF0080
błękit królewski kráľovská modrá #4169E1
błękit paryski parížska modrá #0027C2
błękit pruski pruská modrá #003153
błękit Thénarda kobaltová modrá
Thénardova modrá
viedenská modrá
#0300FD
błękit Turnbulla berlínska modrá
Turnbullova modrá
#082E79
bordowy bordová #800000
brązowy hnedá #964B00
brunatny brunátny
tmavočervený
tmavohnedý
#70201F
brzoskwiniowy broskyňový #FFCC99
buraczkowy cviklovočervená
cviklová
#730029
burgund burgundy
vínová farba
#600201
bursztynowy jantarová #FFBF00
bury šedohnedá #6B5636
ceglasty tehlová
tehlovočervená
#E96B39
chabrowy nevädzová
nevädzovomodrá
nevädzovobelasá
#3300CC
chamois chamois al. šamoa
svetložltá
svetlohnedá
#FFFFD2
cielisty telová #FFE5B4
cukierkowy róż cukríková ružová #f5accb
cyjan cyan
azúrová
#00FFFF
cyklamen cyklamenová
červenofialová
ružovofialová
#A2007B
cynamonowy škoricová
červenohnedá
#9D5B03
cynobrowy krvavá oranžová #E34234
cytrynowy žltá
citrónová
#FFFF00
czarny čierna #000000
czekoladowy čokoládová
tmavohnedá
#8B4726
czerwień wzrokowa rodopsín, zrakový purpur #FC0300
czerwień żelazowa železitá červeň
hnedočervená
#801818
czerwony červená #FF0000
écru ecru / écru (ekrü)
farba surového hodvábu
farba nebieleného plátna
#F5F5DC
eozyna eozínová červená
ohnivo ružová
#C35C6F
feldgrau feldgrau
farba nemeckej armády (RAL 6006)
#4D5D53
fioletowy fialová #B803FF
fiołkowy fialková #EE82EE
fuksja
magenta
fuksiová
fuksia
magenta
#FF00FF
gołębi holubia sivá #C6CECE
grafitowy grafitová #36454F
granatowy námornícka modrá #000080
groszkowy hrášková (zelená) #CADC79
grynszpan patinová (zelená) #00A693
hebanowy ebenová (čierna) #3D2B1F
herbaciany tmavooranžová
čílsky oheň
#CC5D2B
indygo indigová #4B0082
jagodowy čučoriedková
tmavopurpurová
#660066
jasnożółty jasnožltá #FDE456
jaśminowy jazmínová #CDEBA7
kakaowy kakaová #906030
kanarkowy kanaríková (žltá) #FFFF99
kardynalski kardinálska červená #FF2400
karmazynowy karmínová červená #DC143C
karminowy karmínová #841839
kasztanowy gaštanová #4D1F1C
kawowy kávová #2C1B01
khaki kaki #C3B091
kobaltowy kobaltová modrá #19247C
koniakowy koniaková #C73C07
koralowy korálová #FF7F50
kość słoniowa slonovinová #FFFFF0
kremowy krémová #FFFDD0
krwisty krvavá #CF2929
lawendowy levanduľová #C9A2BF
lapis-lazuli lazuritová #3366CC
lazurowy lazurová #007FFF
lila lila, lilavá #C8A2C8
lila róż lilavo-ružová #DEB4CB
liliowy ľaliová #DD9ECD
limonkowy limetková #93F600
łososiowy lososová #FA8072
mahoniowy mahagónová #C04000
majtkowy staroružová, bledoružová #E4BECF
makowy maková #E21E13
malachitowy malachitová #006633
malinowy malinová #EB0165
marchewkowy mrkvová #FFC000
marengo marengová, marengo #5B5D74
miedziany medená #B87333
miętowy mätová #BCE27F
minia miniová červeň #B22222
miodowy medová #E3AF34
mleczny mliečna #FFFFF0
modry kráľovská modrá #4169E1
morelowy marhuľová #E9967B
morski morská #008080
mosiądzowy mosadzná #D4C279
mysi šedá myšia, sivá myšia #E3E7E6
niebieski modrá #0000FF
niebieskofioletowy modrofialová #9F9FDF
oberżynowy baklažánová #532338
ochra okrová #CC7722
oliwkowy olivová #808000
oranż oranž #FFA500
orzechowy orechová #BD9460
palisander palisandrová #532F28
patynowy patinová zelená #6EBE9F
pąsowy červená ako vlčí mak #FF3800
perłowy perlový #FAFAE7
piaskowy piesková #F3ECDB
pistacjowy pistáciová #9FFB88
platynowy platínová #E5E4E2
płowy plavá #E1D9AC
pomarańczowy oranžová #F23B1C
popielaty popoľavá #DBE3DE
porcelanowy porcelánová #FAF7E5
poziomkowy jahodová, perská červeň #CF2F2F
purpurowy purpurová #800080
rdzawy / wiśniowy gaštanová #800000
róż indyjski indická ružová #C34444
róż pompejański pompejská ružová #B80000
róż wenecki benátska ružová #F3B387
różowy ružová #FFC0CB
rubinowy rubínová #D41B56
rudy ryšavá (vlasy), hrdzavočervená #CD5700
sadza angielska anglická sadza #3A3431
seledynowy seledýnová #ACE1AF
sepia sépia #AC7A33
siarkowy sírová #EDFA8E
siny šedomodrá #8AA4B7
siwy sivá, šedá #DED5D0
sjena palona siena #E97451
słomkowy slamená #E4D96F
smolisty dechtová #0C2419
spiżowy delový bronz #0C2419
srebrny strieborná #C0C0C0
stalowy oceľová #7A7D80
stare złoto staré zlato #CFB53B
szafirowy zafírová #082567
szafranowy šafránová #F4C430
szary šedá #808080
szkarłatny żołądź šarlátový žaluď; tmavočevená #AD1111
szmaragdowy smaragdová #19A56F
śliwkowy slivková #50344F
świniowy prasiatkovoružová #FFE1BE
tabaczkowy aquamarín #866423
tango tango červená #870121
truskawkowy jahodová #CF2942
turkusowy tyrkysová #30D5C8
tycjan ticiánová #FF8000
ugier okrová žltá #DA7C20
ultramaryna ultramarínová #002D6E
umbra umbra #73542F
winny vínová #660033
woskowy vosková #E2E1A3
wrzosowy vresová fialová #DBB0EF
zieleń butelkowa fľašková zelená #326647
zieleń jaskrawa žiarivožltá #00FF00
zieleń Veronese’a Veronese zelená #33CC66
zieleń wiosenna jarná zeleň #C0D727
zieleń zgniła hnilá zelená #6E6F2F
zielony zelená #008000
złocisty zlatistá #FFC125
złoty zlatá #FFD700
żółty žltá #FFFF00

Dodatkowe opisy kolorów
🎨
Doplnkové opisy farieb

Często sama nazwa koloru nie wystarczy i musimy posłużyć się odpowiednim przymiotnikiem.

Samotný názov farby často nestačí a musíme použiť vhodné prídavné meno.

Jak przecież opisać czerwień, do której ktoś dodał sporo bieli?

Ako opísať červeň, do ktorej niekto pridal veľa bielej?

Albo bardzo wyraźną, aż rażącą zieleń?

Alebo veľmi výraznú, až do očí bijúcu zeleň?

Wtedy na pomoc przychodzi nam słownictwo, wyrażające dodatkowe opisy barw.

V takom prípade nám pomôže slovná zásoba vyjadrujúca doplnkové opisy farieb.

blady bledá
jaskrawy žiarivá
brudny špinavá
kolor bez połysku farba bez lesku
ciemny temná / tmavá
rażący krikľavá, ostrá, prenikavá
jasny jasná, svetlá
wyraźny výrazná
matowy matná
mocny kolor silná farba
neonowy neónová
niewyraźny nevýrazná
nasycony sýta
pastelowy pastelová
rozbielony zmiešaná s belobou
soczysty šťavnatá
zgaszony nevýrazná, slabá
ciepły teplá
zimny studená

Źródła
🤓
Zdroje

• Brückner Aleksander. Słownik Etymologiczny Jezyka Polskiego. Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927.

• Długosz-Kurczabowa, Krystyna. “Pomarańczowy.” Pomarańczowy – Poradnia Językowa PWN, 29 May 2011, sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/pomaranczowy;12190.html.

Gremillion, Allison S. “How Color Impacts Emotions and Behaviors.” 99designs, 99designs, 24 Jan. 2020, 99designs.com/blog/tips/how-color-impacts-emotions-and-behaviors/.

• Kłosińska, Katarzyna. “Pomarańcza i Pomarańczowy.” Pomarańcza i Pomarańczowy – Poradnia Językowa PWN, 18 Apr. 2017, sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Pomarancza-i-pomaranczowy;17677.html.

• Krekáňová, Ivana. “Etymologické Jednohubky.” Denník N, Denník N, 1 Sept. 2019, dennikn.sk/blog/1551462/etymologicke-jednohubky/.

• Madeja, Agnieszka. “Skąd Pochodzą Polskie Nazwy Kolorów.” Postscriptum Polonistyczne, 2010, www.postscriptum.us.edu.pl/wp-content/uploads/2018/03/ps2010_2_17.pdf

• Wiktionary, www.wiktionary.org/.

Jeśli się wam ten artykuł podoba i chcecie mieć go kiedykolwiek pod ręką, zapiszcie go jako Pin na swoim Pintereście (najlepiej na tablicę o języku słowackim)

Ak sa vám tento článok páči a chcete ho mať kedykoľvek rýchlo k dispozícii,
uložte si ho ako Pin na svoj Pinterest (ideálne na nástenku o poľštine)

Kolory po słowacku

Farby po poľsky

Inne artykuły, które opłaci się zobaczyć:

Ďalšie články, ktoré stoja za pozretie: